HET EI VAN COLUMBUS

11 JUNI 2014

Stichting Keramiekmarkt Swalmen schreef dit jaar weer de ‘LAROUCHE-KERAMIEKPRIJS’ uit.  Deze prijs is een ode en herinnering aan oud medewerker Jan Crins. Het thema van dit jaar was: ‘Het Ei van Columbus’. Hierbij mijn inzending, waarmee ik een van de vijf nominaties heb gekregen:

HET EI VAN COLUMBUS….

‘Christoffel Columbus 1451 – 1506, maakte naam door zijn ‘ontdekking’ van Amerika onder Spaanse vlag in 1492. Columbus dacht na het oversteken van de Atlantische Oceaan, Indië bereikt te hebben, maar was in werkelijkheid gestuit op een Nieuwe Wereld. Christoffel Columbus werd na zijn terugkeer uit Amerika (waarvan men toen nog aannam dat het Indië was) bij een diner bij kardinaal Mendoza in 1493 door Spaanse edellieden voorgehouden dat het niet zo moeilijk was geweest om Indië te ontdekken, andere kundige mensen hadden dat ook wel gekund. Columbus antwoordde niet direct, maar vroeg om een ei en wedde met de aanwezigen dat het hen niet zou lukken het ei zonder enige hulp rechtop te laten staan. Ze probeerden het allemaal zonder succes. Columbus pakte toen het ei en maakte één kant plat door het op tafel te tikken. Het ei bleef nu rechtop staan. De aanwezigen begrepen wat Columbus bedoelde: als iemand eenmaal heeft laten zien hoe iets gedaan moet worden, weet iedereen hoe het moet. Het is de vraag of dit echt gebeurd is, hetzelfde verhaal wordt ook eerder toegeschreven aan iemand anders. Bron: wikipedia

EN….

Columbus wilde duidelijk maken dat een oplossing voor iets moeilijks wel makkelijk lijkt, maar dat je er wel moet opkomen! Net zoals de uitvindingen van een heleboel andere uitvinders, bekend en onbekend. Mijn inzending voor de wedstrijd bestaat uit een doos met zeven eieren. Elk ei bevat een bijzonder verhaaltje achter een doodgewoon object, ooit door iemand uitgevonden….

KNOOP: Knopen zijn al zo oud als kleding. In de prehistorie en oude culturen over de hele wereld zijn knopen gemaakt van steen, aardewerk, jade, git, been, hout,schelpen, vuursteen, hoorn van rendier of van hert, ivoor, brons, zilver en goud. Ze werden gebruikt om puur praktische redenen of om te sieren, want zelfs een gewone knoop uit been was een versiering van het kledingstuk. Bron: http://www.antiquebuttons.nl/

PAPERCLIP:  De paperclip is nog niet zo heel erg oud. Aan het einde van de 19e eeuw, in 1899 om precies te zijn, vroeg de Noor Johan Vaaler patent aan op zijn uitvinding. Een paperclip werkt op een heel eenvoudige manier: door het ijzertje een beetje uit elkaar te trekken kan er wat tussen worden geschoven, meestal papier. Het ijzer drukt vervolgens lichtjes op het papier waardoor het bij elkaar wordt gehouden. Bron: info.nu

NAALD EN DRAAD: 15.000 jaar geleden uitgevonden, in gebieden waar warme kleding noodzaak was, zetten mensen uit het stenen tijdperk huiden aan elkaar met draden van pezen of leer. Voor elke steek boorden ze een gat en staken dan de draad erdoor. De ontwikkeling van  een beenderen of ivoren naald, met een oog versnelde de handeling aanzienlijk. In een continue beweging wordt een gat gemaakt en de draad erdoorgetrokken. Dit soort naalden is gevonden in grotten in Europa ongeveer 15.000 jaar geleden. Sommige zijn zo fijn dat het betekent dat er iets van paardenhaar gebruikt moet zijn als draad. Bron:historyworld.net

THEEZAKJE: Groothandelaar Thomas Sullivan uit New York had de gewoonte om zijn klanten proefmonsters van diverse theesoorten te sturen. Hiervoor gebruikte hij kleine tinnen blikjes. Omdat de prijzen van die blikjes flink stegen, zocht Thomas in 1904 op een oplossing. En hij vond er ook een. Hij stuurde de theemonsters nu niet in tinnen blikjes naar zijn klanten, maar verpakte ze in goedkopere, kleine zijden zakjes. De klanten wisten blijkbaar niet meteen wat ze met de zijden zakjes moesten doen. De thee werd niet uit de zakjes gehaald, maar in plaats daarvan werd het met zakje en al in het water gedaan. En dit werkte toevallig geweldig! Bron: info.nu

WASKNIJPER: De oplossing werd bedacht door David M. Smith (1809-1881). In 1853 bedacht David een ingenieus systeem: de wasknijper. Een wasknijper bestaat uit twee delen, die door een voorgespannen veer met elkaar verbonden zijn. De twee kanten zijn zo gevormd, dat één kant een gesloten bekje vormt, de andere kant kan worden samengeknepen. Door te knijpen opent het bekje zich en kan over het wasgoed over de waslijn worden geschoven. Dan laat je los, het bekje sluit zich en het wasgoed zit aan de waslijn vast geknepen. Bron: info.nu

GUM: In 1770 wreef Joseph Priestley, een Britse scheikundige, per ongeluk met een stukje rubber over een stukje met potlood geschreven tekst. Tot zijn verbazing vervaagde het schrift. Wat gerichtere experimenten bevestigden wat hij had gezien: met een stukje rubber kon je potloodstrepen uitwissen. Vanaf dat moment werden stukjes rubber in de handel gebracht om potloodstrepen te kunnen verwijderen. Deze toepassing leverde ook de naam van het materiaal rubber. Je had een wrijf-handeling nodig om potlood te verwijderen, vandaar de naam wrijver, in het Engels is wrijven to rub, vandaar rubber. Hoewel in het Nederlands ook de term rubber werd gebruikt voor het materiaal, kreeg de toepassing om potloodstrepen te verwijderen de aanduiding vlakgom, gom, stuf of gum. Tegenwoordig wordt in plaats van rubber ook kunststof gebruikt om gummetjes van te maken. Bron: info.nu

CHIPS: George “Speck” Crum (1822-1914) was van Afro-Amerikaanse afkomst en de zoon van een Amerikaans jockey. Hij was de chef-kok van het restaurant Moon’s Lake House, een resort in Saratoga Springs, New York en is bekend geworden als degene die deaardappelchips uitvond. Op 24 augustus 1853 deed een klant zijn beklag dat de door Crum geserveerde patat friet veel te dik en klef was en ook niet zout genoeg. De boze kok was danig gefrustreerd door deze opmerking en hij, bekend om zijn sarcasme, besloot daarom maar helemaal aan de klachten van de klant tegemoet te komen: hij sneed de aardappelen flinterdun, frituurde deze tot gekrulde chips en gooide er flink wat zout overheen. Toen de chips klaar waren serveerde hij ze aan de klant die ze met veel smaak opat. Andere klanten in het restaurant wilden ook wel deze nieuwe lekkernij proeven . De chips werden razend populair en werden bekend als een lokale delicatesse onder de naam Saratoga Chips. Crum heeft zijn vinding nooit gepatenteerd of geprobeerd om zijn aardappelchips zelf te distribueren; desondanks waren zijn chips in een korte tijd een internationaal fenomeen dat via een aantal eerzuchtige ondernemers in snackvoedsel alom bekend werd. Bron: wikipedia